فیلم­‌ها در خطرند | همه در انتظار ساختمان جدید فیلمخانه ملی ایران

به گزارش ایسنا، در جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی که شهریورماه 95 برگزار می‌شود، قرار است تقدیری هم از  فیلمخانه‌ی ملی ایران انجام شود که به همین مناسبت لادن طاهری مدیر فیلمخانه در یادداشتی که در اختیار بخش سینمایی ایسنا قرار داده به فعالیت دست‌اندرکاران این مجموعه و ضرورت انتقال به ساختمان جدید اشاره و تاکید کرده است.

در این یادداشت آمده است: «فیلمخانه‌ی ملی ایران با سابقه‌ی طولانی و با کوشش فراوان در جهت گردآوری و حفظ و نگه‌داری اسناد و مواد دیداری و شنیداری همواره در پی ایجاد رابطه­‌ای علمی و پژوهشی با پژوهندگان، منتقدان، صاحب‌نظران، فیلم‌سازان، دانش‌جویان، استادان و علاقه‌مندان به سینما بوده و شاید از همین منظر است که «انجمن منتقدان و نویسنگان سینمایی» در دهمین دوره از جشن سالانه‌اش تصمیم گرفت تا از این نهاد بزرگ فرهنگی و فعالیت‌هایش تجلیل به‌عمل آورد.

اعضای این انجمن، شاید بیش از هر انجمن و نهاد دیگری، این موضوع را به خوبی می‌دانند که هیچ جزیی از میراث گذشته به رسایی و پُرتوانی مواد دیداری و شنیداری نمی‌تواند مجموعه‌ی ویژگیهای دوره‌های تاریخی سپری شده را بازنماید.

تلاش مستمر برای حفظ و نگه‌داری مواد و اسناد تاریخی در فیلمخانه‌ی ملی ایران، در سه دهه‌ی گذشته، داستان درازی دارد که شاید اشاره به آن‌ها در این مختصر امکان‌پذیر نباشد؛ اما همین اندازه می‌توان گفت که فعالیت و تلاش مستمر فیلمخانه‌ی ملی ایران برای گردآوری، حفظ و عرضه‌ی مواد تصویری، به مثابه‌ی بخش پُراهمیتی از میراث فرهنگی ایران، گام اساسی و بسیار مهمی محسوب می‌شود. این فعالیت و تلاش، از یک سو برای کشف و دست‌یابی به فیلم‌های گمشده و همچنین پوسترها، عکس‌های صحنه  و دیگر اسناد مربوط به سینمای ایران بوده است و از دیگر سو اتخاذ روش‌های علمی و بین‌المللی برای طبقه‌بندی، سازماندهی اطلاعات، ایجاد شرایط محیطی مناسب‌تر و ایمن برای نگه‌داری اسناد و البته تدوین ضوابط علمی و کاربردی به منظور استفاده صحیح از مواد موجود در این گنجینه ملی.

تا آن جا که به اقدامات فیلمخانه‌ی ملی ایران مربوط می‌شود بخش‌ اعظم فیلم‌های تاریخ سینما، که گمان می‌رفت به کلی نابود شده باشند، با شناسایی و مذاکره با صاحبان آرشیوهای دولتی و خصوصی به فیلمخانه‌ی ملی ایران راه یافته است. اگرچه این تلاش متوقف نشده و گمان می‌رود هنوز مواد بصری دیگری را بتوان در گوشه و کنار خانه‌ها یا دفترهای قدیمی فیلمسازی پیدا کرد و به این گنجینه‌ی ملی ایران افزود.

گردآوری تعداد قابل‌توجهی از آثار میراث دیداری و شنیداری ملی در چند دهه‌ی اخیر و روند رو به تصاعد تولید فیلم‌های دیجیتال وظایف خطیر دیگری را پیش روی فیلمخانه‌ی ملی ایران قرار داده است که مهم­ترین آن‌ها مرمت آثاری است که خسارت‌های زیادی دیده‌اند. این روند که به دلیل حجم گسترده‌ی فیلم­‌ها، محدودیت امکانات فنی و نیروهای متخصص و فعال و همچنین به دلیل مدت زمان طولانی و هزینه‌ی بالای آن از مدتی پیش آغاز شده، اگرچه به کندی پیش می‌رود، اما تا کنون دستاوردهای مهم و ارزشمندی داشته است و امید می‌رود که با تامین تجهیزات مورد نیاز این دستاوردها افزون‌تر شوند.

 در کنار همه‌ی این فعالیت‌ها، سال‌های طولانی است که مکان و ساختمان جدید فیلمخانه‌ی ملی ایران (در باغ فردوس) با توجه به نیازهای رو به گسترش یک آرشیو ملی طراحی و اجرایی شده است؛ اما متأسفانه عملیات نهایی این ساختمان (که فقط حدود 15 درصد از آن باقی مانده است) به دلیل عدم‌تخصیص بودجه‌ی کافی، در دوره‌هایی، به کلی متوقف شده یا به کُندی پیش رفته است.

لازم به یادآوری است که ظرفیت مخزن‌های فعلی این گنجینه‌ی ملی سال‌ها است که با نیازهای رو به گسترش فیلمخانه‌ی ملی ایران هم‌خوانی ندارد و شرایطی که در آن به سر می بریم تا آن اندازه حساس است که به صراحت باید اعلام کرد، حتی اگر یک روز زودتر هم بتوان مواد دیداری و شنیداری این گنجینه‌ی ملی را به ساختمان و مکانی با شرایط استاندارد انتقال داد، از نابودی میراث تصویری ملی یک گام بلند فاصله گرفته شده است.

فیلمخانه‌ی ملی ایران قدردانی از سی و اندی سال فعالیت دست­اندرکارانش را در دهمین دوره‌ی جشن «انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی» به فال نیک می­‌گیرد و روز افتتاح بنای جدید فیلمخانه‌ی ملی ایران در باغ فردوس را جشن پیروزی فرهنگِ حفظ و نگه‌داری میراث گران­قدر دیداری و شنیداری مردم ایران می­‌داند.

با امید و آرزوی فرارسیدن هر چه زودتر.»